Биһиги дьоруойбут — Лука Вознесенскэй. Кини тирииттэн эҥин оҥоһуктары, хаппардары тигэр. “Lucas” диэн ала бэлиэлээх (бреннээх), ону таһынан, бу идэтигэр дьону үөрэтэр. Дьоҕурдаах уол ураты дьарыгын туһунан биһиги сурунаалбытыгар кэпсиир.
Лука, хаһааҥҥыттан тириинэн дьарыктанаҕын? Тоҕо бу идэни таллыҥ?
Бастакы үлэбин 2017 сыллаахха оҥорбутум. Бу иннинэ икки сыл хаартыскаҕа түһэрээччинэн үлэлээбитим. Арааһы боруобалаан көрбүтүм: скрапбукинынан (хаартыска альбомун киэргэтии) үлүһүйэрим; италия матырыйаалларыттан хаалтыстары тигэрим; билиҥҥитэ кэргэним, оччолорго дьүөгэм Алисаны кытары бэлэхтээх “бокстары” хомуйарбыт, онно бэйэм пааспар хааларын, блокноттары, открыткалары оҥорон бэлэмниирим; уруу күнүгэр туттуллар араас тээбириннэри оҥорорбут.
Бастакы үлэҥ туох этэй?
Этэн аһарбытым курдук, пааспар хааларын тигэрим, сымыйа тирииттэн. Биирдэ, кэргэммин сөхтөрөөрү, дьиҥнээх тирииттэн холоон көрбүтүм. Хайдах эрэ судургу баҕайытык табыллан хаалбыта. Онно сөп буолбакка эр киһи бүк тутуллар кумааһынньыгын тикпитим. Онтон көннөрү кумааһынньык оҥорбутум. Алиса олус астыммыта, хайаатар даҕаны бу дьарыккын сайыннар диэн сүбэлээн сүргэбин көтөхпүтэ. Онон хараҕым уоттанан кыралаан бу хайысхаҕа үлэлээн барбытым. Билигин дьахтар хаппардарыттан айаҥҥа илдьэ сылдьар суумкаҕа тиийэ бэйэм киэптэрбинэн тигэбин.
Ханнык маастардары холобур оҥостоҕун?
Япония, Корея, Въетнам маастардарын сэргиибин. Олус хаачыстыбалаахтык уонна кичэллээхтик үлэлииллэр. Балартан биир эмэ дойдуга үөрэнэ, уопут ыла барыахпын баҕарабын.
Матырыйаалларгын хантан ылаҕын?
Аан дойдуга тириини таҥастааһын эйгэтигэр биллэр- көстөр “Alran” диэн баабырыкаттан Италия, Франция тириитин үлэһэбин.
Арассыыйа араас куораттарыгар маастар-кылаастары ыытарыҥ туһунан кэпсээ эрэ.
Элбэх куоракка дьоҕурдаах үөрэнээччилэрдээхпин. Билигин кинилэр бу хайысханан тэрилтэ тэринэн ситиһиилээхтик үлэлээн, сайдан эрэллэр. Мин онтон олус үөрэбин. Ким эрэ олоҕор тирэх, күүс-көмө буоллум диэммин. Бэйэм бэлиэтии көрбүппүттэн эттэххэ, саха сиригэр ханнааҕар даҕаны дьоҕурдаах киһи элбэх. Биһиги кэрэни атыннык, иһиттэн көрөбүт дии саныыбын.
Бу кыһын Улан-Удэҕа тиийэ сылдьыбытым. Онно этэрбэстэрин бэлиэтии көрбүтүм. Олус судургу, туох даҕаны киэргэлэ суох буолар эбиттэр. Биһиги этэрбэстэрбит итиннэ холоотоххо олус сиэдэрэйдэр. Ити аата биһиги кэрэни олус сэҥээрэр норуот эбиппит диэххэ сөп.
Тирии оҥоһук үйэтин хайдах уһатабыт?
Хас биирдии айылҕа барамайытан оҥоһуллубут мал көрүүнү-истиини ирдиир. Тириини кэмиттэн-кэмигэр аналлаах кириэмнэринэн, буосканан сото сылдьар ордук. Сүрүн сүбэм: күн уотугар уонна сииктээх сиргэ өр кэмҥэ илдьэ сылдьымаҥ. Сырдык тирии күн уотуттан хараҥарар уратылаах.
Туохха ордук болҕомтоҕун уураҕыҥ? Маастар- кылаастарга эбэтэр оҥоһуктарга?
Билиҥҥи туругунан, миэхэ уопсайа биэс сүүс киһи үөрэннэ. Ыйын ахсын биирдии маастар-кылааһы ыыта сатыыбын. Биэс күннээх кууруска хас даҕаны оҥоһугу оҥороллор. Хаһан даҕаны, тугу даҕаны тириинэн оҥорботох киһи кумааһынньыктан саҕалаан суумкаҕа тиийэ тигэргэ үөрэнэр, эбиитин оҥоһугун дьиэтигэр илдьэ барар.
Атын күннэргэ хамаандабын кытары үлэхтэрбитин оҥоробут, саҥаттан-саҥа оҥоһуктары тигэбит. Үс тыһыынчаттан тахса киһи биһиги оҥоһуктарбытын атыыласта. Мин бу дьыалабын олус сөбүлүүбүн, ол иһин күн ахсын үлэлиибин. Ордук түүн иэйиим киирэн ону-маны саҥаны айабын.
Туох соруктааххын?
Кэҥэттиэхпин, маҕаһыын арыйыахпын, дьоҥҥо төһө кыалларынан элбэх үлэ миэстэтин таһаарыахпын баҕарабын. Хас биирдии киһи сөбүлүүр дьарыгын сайыннаран үлэни, дьиэ кэргэни, сынньалаҥы бииргэ тутан, толору дьоллоох буолуон сөбүн бэйэм холобурбунан көрдөрүөхпүн баҕарабын. Мин араас сири-дойдуну кэрийэрбин, саҥаттан-саҥаны билэрбин, айылҕаны кытта алтыһарбын олус сөбүлүүбүн.
Элбэх киһи бэйэтин баҕа санаатыгар болҕомтотун ууруохн, туох барыта бэйэтиттэн эрэ тутулуктааҕын өйдүөн баҕарабын. Ситиһии үлэни уонна тулууру сөбүлүүр. Ким эрэ олоҕор саҥа сүүрээни киллэрбит буоллахпына, дьоллоохпун дэнэбин.
кэпсэттэ Юлия Пестрякова
