Дьоруойум Ким Петров маһынан миэбэл оҥоруутунан дьарыктанар. Кини оҕо эрдэҕиттэн ону-маны оҥорор дьоҕурдаах буолан, бу эйгэҕэ түргэнник сыстыбыт. Куоракка көһөн кэлэн баран «ютубка» араас уустар ханаалларын көрөн үөрэммит. «Оччолорго уһанар сэп-сэбиргэл баара буоллар, баҕар, олох эрдэ саҕалаабыт буолуом этэ. Дьиҥэр, миэбэл оҥорон атыылаабыт киһи диэн санаабытым ыраатта. Ол курдук, бастаан боростуой да буоллар, наадалаах инструменнары ылбытым. Бастакы оҥоһугум дьиэ курдук быһыылаах оҕо ороно этэ. Ону социальнай ситимҥэ таһаарбытым кэннэ кыралаан үлэхтэр киирэн барбыттара. Кэлин харчыбын мунньунан үчүгэй инструменнарга көспүтүм, билигин мастарыскыай тэринэн этэҥҥэ үлэлии-хамныы
сылдьабын», – диэн Ким кэпсиир. Салгыы дьоруойум хайдах маһы талан, куурдан-хатаран, кырааскалаан миэбэл оҥорорун туһунан бэйэтин кистэлэҥнэрин үллэһиннэ.
МАҺЫ ТАЛЫЫ
Маһы кыра-кыралаан ылабын, биирдэ элбэҕи ылан кэбиспэппин. Үксүн бэһинэн уонна тиитинэн уһанабын. Таларбар мутуга суохтары эбэтэр сибиэһэй мутуктаахтары ыла сатыыбын уонна сымалата суох буолуохтаах. Сымала мастан тахса турааччы. Ону таһынан, от күөҕэ, хайдыыта суох уонна эрийэ-буруйа барбатах мас буолуохтаах.
СӨПКӨ БЭЛЭМНЭЭҺИН
Таһырдьа туран куурбут мастары ылабын. Олору мастарыскыайбар аҕалан муостаҕа буолбакка, үөһэ уурар сирбэр сааһылаан кэбиһэбин. Маннык мас сиигэ 11-14% буолар. Ону аналлаах тэрилинэн (влагомер) кээмэйдээн быһаарабын. Икки нэдиэлэнэн эбэтэр биир ыйынан 25-тээх хаптаһын сиигэ 7-8% диэри түһэр. Оттон 40-наах халыҥ буолан арыый уһуннук куурар. Ыйтан ордук туруордахха 5% эҥин буолар. Маннык үчүгэйдик куурдан бараммын биирдэ уһанабын. Инчэҕэй маһынан оҥордоххо кууран
хатан кэлин эрийэ-буруйа барар.
КЫРААСКАЛААҺЫН
Бастаан туох миэбэли оҥорорбуттан көрөн маспын бысталаан бэлэмниибин. Кыра хайдыылар эбэтэр сымала олорбут сирдэрэ баар буоллаҕына, олору ыраастаан баран шпаклевкалыыбын. Ол кэнниттэн 120-лээх шкурканан эбэтэр абразивынан, сороҕор наждачнай кумааҕынан үчүгэйдик аалан бараммын миэбэлбин оҥорон таһаарабын.
Онтон дьэ кырааската кэлэр. Мас миэбэлгэ аналлаах сыта суох уонна түргэнник куурар кырааскаларынан туттабын. Ону таһынан, араас арыылар, лаахтар, пропиткалар бааллар. Холобур, арыынан соттоххо мас дьиҥнээх маатабай өҥнөөх буолар. Хас биирдии оҥоһугум муҥутуур үчүгэй буоларыгар кыһаллабын. Ол иһин, хаачыстыбалаах кырааскалары, килиэйдэри туттабын.
Түмүккэ дьоруойбуттан «Мас миэбэл төһө үйэлээҕий?» – диэн ыйыппыппар маннык хоруйдаата: «Ким хайдах туһанарыттан тутулуктаах дии саныыбын. Сыыһа-халты туттан начаас алдьатан кэби һиэхтэрин эмиэ сөп. Маннык миэбэли кылаассыканы сөбүлүүр, илиинэн оҥоһуллубуту сыаналыыр дьон оҥотторуохтарын сөп. Тоҕо диэтэххэ, сонуна, муодата хаһан да ааспат. Оннооҕор сымнаҕас бэс маһынан оҥоһуллубут сүүсчэкэ саастаах миэбэллэр бааллар. Былыргы миэбэли саҥардыынан эмиэ дьарыктанар буоламмын, оннукка түбэһэн турабын».
