Саҥа дьыл – саҥа олох (үһүс көстүү)

Киэһэ “Прометей” дьиэлэрин уоттара сандаара тыгаллар. Түннүктэр, тыһыынчанан түннүктэр кэпсииргэ дылылар хаһаайыттарын олоҕун туһунан. Арай биир дьиэ подъеһыттан нэлэккэй кууркалаах, бас сыгынньах, улаханнык уордайбыт киһи сүүрэн таҕыста. Бу Мичил бэрт куһаҕан сирэйдээх-харахтаах туохтан эрэ куотардыы туттан дьиэтиттэн буулдьалыы ойдо. Чочумча ханна барарын билбэтэхтии уҥа-хаҥас көрө турда. Төлөппүөнүн таһааран хаһыста. Оптуобус тохтобулун диэки киэҥ-киэҥник үкстэтэлээн батыахчахтаата.
— Леха, Леха… Дорообо! Ханна бааргыный? … Доо, көрсөбүт да? Ээ… – төлөппүөнүн кыыһырардыы араарда. Онтон эмиэ кимиэхэ эрэ эрийдэ.
— Доо, Айсен! Көрсүөххэ эрэ!
— Дьулус…
Ити курдук хас да нүөмэринэн эрийэн көрөн баран бэркэ кэлэйбиттии сиргэ силлээтэ.
— Киһи биирдэ наадыйдаҕына доҕор-атас суох буолар эбит!!
Оптуобус кэлбитигэр киирдэ. Хараҥаны хаһыйан оптуобус бара турда…

Имик-самык уот, улахан муусука киһи чэчэгэйин быһа биэртэлээн бокуойа суох биир кэм төтөлө суох ньиргийэр. Борук-сорукка дьоннор үҥкүүлээн ыһыллаҥныыллар. Барнай стойкаҕа Мичил олорор. Сотору-сотору арыгы иһэн хантататар. Аттыгар олорор сулардыы бытыктаах, киппэ көрүҥнээх киһилиин кэпсэтэр. Улаханнык холуочуйбут көрүҥнээх.
— Мин кини туһугар олорон кэллим! Доо, олох миигин өйдөөбөт! Наар харчы эрэ ирдээн тахсар! Туохха да хараҕа туолбат! Харчы, харчы, харчы …!
— Эн тугуй, эр киһигин дуу, суох дуу?! Ол бытааһах тылын тоҕо истэҕин! Дьэгээрбэлэри биир сутурукка тутуохха наада!! – аттыгар олорор киһи сутуругун суулу тутан Мичил сирэйигэр үнүлүттэ.
— Эн кими дьэгээрбэ диэтиҥ, аа!? Мин кэргэммин дуо?! – Мичил ордоотоон баран киһитин уолугар түстэ. Анарааҥҥыта ону эрэ күүппүттүү хараҕын икки ардыгар охсон чаҕылыҥнарда. Мичил тэмтээкэйдээн ылла. Байааттаҥнаабытынан сүүрэн кэлэн анараа киһитин сутуругунан кулуппаайдаан барда. Тула иэмэл-саамал, айдаан-куйдаан сатыылаата, сутуруктара кыһыйбыт холуочук дьон хомуур охсуһан бардылар…

Полиция учаастагыттан Алгыстаана Мичили кытта таҕыстылар. Уол охсуһан сирэйэ-хараҕа мөлтөх, хараҕа көҕөрбүт, уоһа хайдыбыт. Ытыһын көхсүнэн уоһун соттон баран, айаккалаата, үөхсэн баран, сиргэ силлээн чыырк гыннарда.
— Чэ, барыах… – диэн баран ийэтэ кыыһырбыттыы туттан уолун иннигэр хаамта. Мичил ийэтин батыста. – Хайдах наар аанньа буола сылдьаҕын! Хата сайабылыанньа киирбэтэҕэр махтан! Онтон ыла хаайыы киһитэ буоларыҥ хаалла! Оо, айа да…
Алгыстаана хараҕын уута иэдэһинэн сүүрбүтүн киэр хаһыйда.

Түүн. Кыбартыыраларын куукунатыгар Мичил Саргыны кытта олороллор. Ыарахан кэпсэтии буолара көстөр.
— Мин… манна сатаан олоруом суох… Дойдубутугар барыахха, онно мин үлэ булуом. Онно дьиэбит-уоппут баар. Кыбартыырабытын арендаҕа биэрэн баран, көһүөх. Ипотеканы толуйа туруо буоллаҕа дии… – Мичил буруйдаммыт киһилии кэргэнин диэки көрөн олорон иһиттэн нэһиилэ ыган таһаарда.
— Бэрдэ бэрт дии! Ол эн үлэҕин кыайбатаххар мин буруйдаах үһүбүн дуо?! Оҕолоргун санаабаккын да?! Ол дэриэбинэҕэ туох үчүгэй олоҕо кинилэри күүтэрий!
— Эс, оттон эн биһикки дэриэбинэҕэ улааппыппыт дии. Наһаа инник саҥарымарыый.
— Дьон бары куоракка көһөн кэлэн, кимнээҕэр эрэ үчүгэйдик олороллор дии! -Саргы эригэр кыыһыран улаханнык саҥарда.
— Аргыый хаһытаа… Оҕолору уһугуннарыаҥ…
— Мин манна бэркэ үлэлии сылдьабын, кэлэктииппэр киирдим. Онно баран тугу гынабын?!
— Оҕо саадыгар үлэлиэҥ буоллаҕа дии! Онно да, манна да син биир ини…
— Аһа, куоракка сатаан олорбокко кутурукпутун кумуччу туттан төттөрү тиийбит үһүбүт да? Позор! Дьон күлүүтүгэр киирэн! Короче, эн барар буоллаххына бэйэҥ арахсан бар! Ийэҥ улахан сах баайдаах буолан дьиэтин атыылаабатаҕа! Биһигини өйөөн ипотекабытын саба сатыахтаах этэ буоллаҕа дии! Үчүгэй айылаахтар оҕолоругар көмө бөҕөлөрө дии! Таах сибиэ…
— Тугуй? Таах сибиэ диэн! Миэхэ кэргэн тахсыбыккын кэмсинэҕин дуо?
— Кэмсиммэккэ!
— ?!! — Мичил дьахтар диэки кэлэйбиттии көрөн баран, куукуна аанын тыастаахтык сабан тахсан барда.

Айталина Никифорова.

spot_imgspot_img

Сэргээҥ

Кыайыы былааҕа кытыастар

Улуу Кыайыы 80 сылыгар анаммыт «Кыайыы былааҕа» эстафета Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Федор Кузьмич Попов төрөөбүт нэһилиэгиттэн –  Мэҥэ Хаҥалас Сыымасаҕаламмыта. Төҥүлү, Аллараа Бэстээх бөһүөлэк,...

КЭРЭНИ КӨРБҮТ ЛЮБОВЬ БОРИСОВА

Любовь Борисованы билбэт сахалыы тыллаах аҕыйах буолуохтаах. Саха киинэтэ дуо, дэттэрбит дьоммутуттан биир чаҕылхайбыт. Киинэ киһи өйүгэр-санаатыгар, кутугар-сүрүгэр дьайыыта улахана биллэр. Көлүөнэ көлүөнэ тус...

Дьүкээбил суһумун сырдыга угуйар

Муома улууһун Улахан Чыыстай национальнай нэһилиэгин элбэх оҕолоох ыала Василий уонна Елена Соловьевтар хотугу аҕыйах ахсааннаах норуоттар үгэстэрин, култуураларын, олоҕун-дьаһаҕын тутан олорор дьиэ кэргэн...

Саҥа дьыл – саҥа олох (иккис көстүү)

Ыал эбэтэ Алгыстаана крестьянскай ырыынакка сылдьар. Эттэр кыстанан турар долбуурдарын  көрөр. Сыаналарыттан бэркиһээн төбөтүн быһа илгистэн ылар. Алгыстаана! Эн дуо? – төгүрүк мылайбыт сирэйдээх...

“Далбар Хотун” кулууп  саҥа бырайыага сүрэхтэннэ

“ДАЛБАР ХОТУН” кулууп саҥа бырайыагын сүрэхтии Нам улууһугар баран кэллибит. “Эҥсиэли кэрэлэрэ” диэн ааттаах 20-ис үйэ саҕаланыытыгар биллэр-көстөр оруолламмыт саха чаҕылхай кыргыттыран туһунан историческай...

Саҥа дьыл – саҥа олох

Айталина Никифорова 4 көстүүлээх пьеса. Оонньуур дьоно: Алгыстаана – ыал ийэтэ, эбэтэ Мичил – кини уола Саргы – кийиитэ Айаал – 10-чалаах уол оҕо 5 саастаах кыыс оҕо Араайа –...

«Туймаада» агрохолдинг уонна шеф-повар Николай Атласов Саҥа дьыллааҕы менюлара

Саҥа дьыл чугаһаата, ол аата маанылаах сандалыбытыгар тугу астанарбыт туһунан толкуйданарбыт үксээтэ. Хата, бары билэр, истэр шеф-поварбыт Николай Атласов "Туймаада" агрохолдинг оҥорон таһаарар бородууксуйатыттан...