Тимэх от

Processed with MOLDIV

 

Тимэх от (лат. Tanacétum) (нууч. пижма) ходуһаҕа, быраҕыллыбыт бааһынаҕа, тыа, суол кытыытыгар, өтөххө сөбүлээн үүнэр. Умнаһын үрдүгэ 40—100 см тиийэр, уустук оҥоһуулаах куорсуннуҥу тырыттаҕас сэбирдэхтээх. Аатын курдук, тимэххэ маарынныыр араҕас өҥнөөх сибэккилэрдээх. От ыйыттан күһүҥҥээҥҥэ диэри сибэккилэнэр.

Тимэх от көөнньөһүгүн быар, оһоҕос араас ыарыытыгар, лиистигинэн сутуллууга, үөһүрүүгэ тутуннахха, үчүгэйдик көмөлөһөр. Бу от сибэккилэринэн оҥоһуллубут эмп сүрэх үлэтин тупсарар, хаан баттааһынын үрдэтэр, үөс тахсыытын күүһүрдэр дьайыылаах, ас буһарар уорган үлэтигэр туһалаах.

Бу үүнээйини кыра саастаах оҕоҕо, ыарахан дьахтарга туттар көҥүллэммэт. Өр кэмҥэ эмтэннэххэ, тимэх оттон сүһүрүөххүн сөп. Онон быраас сүбэтэ хайаан да наада.

Туһаныллыбыт литэрэтиирэ:

  • К. Токумова, П. Токумов, Төрөөбүт дойдубут эмтээх үүнээйилэрэ. Дь., Бичик. 2008. ISBN 978-5-7696-2947-1
spot_imgspot_img

Сэргээҥ

Нартахова үрдүк анала

Саха дьахтар таҥаралаах дииллэринии, былыргы дьыллар мындааларыттан бу баччаҕа диэри саха дьахтарын тулуура, олоххо дьулуура, киэҥ эҥсиилээх сатабыллаах толкуйа, кытаанахтан чаҕыйбат хорсун санаата, нарын...

Балаҕантан – олох инники күөнүгэр

Национальнай ар­хыып пуондатыгар Саха сиригэр өрөбө­лүүссүйэ хамсааһы­ныгар, Сэбиэскэй бы­лааһы олохтооһуҥҥа көхтөөх кыттыыны ылбыт, холкуоста­ры тэрийсибит, таһаарыылаахтык үлэ­лээбит-хамсаабыт, итиэннэ эппиэттээх салайар үлэҕэ тахсы­быт тыа сирин...

Москубаҕа Сунтаар оһуокайа дуорайда

Сэтинньи  27 - 30 күннэригэр дойду тэбэр сүрэҕэр Москуба куоракка РФ култууратын министиэристибэтэ, В. Д.Поленова аатынан норуот айымньытын Арассыыйатааҕы судаарыстыбаннай дьиэтэ уонна култуура Арассыыйа национальнай...

“Хаачылааналар” ыалдьыттаатылар

Үйэбит уларыйан дьон-сэргэ атах тэпсэн олорон сэһэргэһиини умна быһыытыйда. Оттон урукку умнуллубут диир үйэбит кэмигэр, көмүлүөк оһох оттуллубут уотун сылааһыгар олорон, кэлбит ыалдьыт кэпсээнин,...

Бүгүн — Хомус күнэ

Бүгүн, сэтинньи 30 күнүгэр, Хомус күнүн бэлиэтиибит. 2011 сыллааха Егор Борисов Ил Дарханынан олорон ол туһунан ыйаах таһаарбыта. Хомус, эбэтэр варган, Аан дойду норуоттарыгар, Хотугу...

Күөрэгэй

Ырыаларым, ырыаларым – Ыллам-дьэллэм тылларым – Үгүс өйү, сүрэҕи Үөрдэ, күүрдэ көҕүтэ, Үлэ, олох күргүөмүгэр Өрүкүйэр күүстээтиннэр. «Хоһооннорум миэннэрэ» Күннүк Уурастыырап Россия уонна Са­ха Республика­тын...

Олоҥхо дьиҥ эйгэтэ — ыал

Өбүгэлэрбититтэн утумнанан кэлбит биир улахан фольклор жанрынан олоҥхо буолар. Олоҥхо кэм тэтимигэр баһыйтаран сүтэн-симэлийэн хаалбатын туһугар үгүс үлэ барар. Ол курдук, куонкурустар, бэстибээллэр, күннэр,...