Илгэ-быйаҥ туһуттан оҥоһуллар үгэс

Саха дьоно сылга биирдэ үрдүк айыыларыгар анаан сиэрдээх-туомнаах ыһыах ыһаллар. Бу айыылары айах тутар, алгыс тардар күҥҥэ дьон бары туох баар мааны таҥаһын — сабын таҥнар, күндү симэҕин иилинэр, бастыҥ атын миинэр. Бу барыта таҥара үтүө хараҕынан көрөн илгэ-быйаҥ биэрэрин туһуттан оҥоһуллар үгэс. 1848 сыллаахха А. Я. Уваровскай О. Н. Бетлиҥҥа маннык суруйбут: «… яркая одежда людей на ыһыах, их радостные лица и свободные движения представляются чем-то удивительно особенным для людей, ранее не видевших такой праздник«. Ыһыахха эрдэттэн бэлэмнэнэн уустар, иистэнньэҥнэр ат симэҕин тигэллэрэ, ыһыах иһитин чочуйаллара, сиэр-туом тэрилин оҥороллоро, дьахталлар дьиэ кэргэҥҥэ бүтүннүү таҥас-сап тигэллэрэ. Үөһээ М. М. Носов хартыынатыгар ону көрөбүт. Холобур, акка олорор дьахтар мааны таҥалай сонноох, нуоҕайдаах муостаах бэргэһэлээх. Бу уруу сиэригэр уонна ытыкка (жертвоприношения) кэтиллэр сону сир иччитигэр Аан Алахчын Хотуҥҥа анаан тигэллэрэ. Аан Алахчын Үрүҥ айыы мааны кыыһа, үүнүү-быйаҥ иччитэ.

spot_imgspot_img

Сэргээҥ

Сиэр-туом: аныгы туомнар

Өбүгэлэрбит олохторугар, дьиэҕэ-уокка туттар араас эгэлгэ туом хамсаныылаахтар. Норуот итэҕэлин, култууратын тарҕатааччы, алгысчыт Афанасий Федоров бэлиэтииринэн, кырдьаҕас дьон, эр киһи, дьахтар, оҕо тус-туһунан тутта-хапта...

Эбээ Тааҥка кэпсээнэ: Хайдах быыһанабыт?

Дьону үөрэтэн куолуулуру ким сөбүлүөй... Ол да буоллар, мин манна биир суолу этиэхпин баҕарабын. Сааһыран олорон арааһы бары көрөргө тиийэҕин. Аныгы сайдыылаах олох киһини...

Эр киһини ас батыһар

Сахаҕа маннык бэргэн этии баарын үгүс дьахтар билбэт эбит. Хаста даҕаны саха дьонун кытта көрсүһүүлэргэ таайтарыы курдук «эр киһини ас...» салгыыта хайдах буолуой диэн...

Ландшафтнай дизайн. Анна Тихонова сүбэлэрэ

Татьяна Пестрякова Өрдөөҥҥө диэри тыйыс тымныылаах, кылгас сайыннаах дойдубутугар ландшафтнай дизайн оҥорор табыгаһа суох дии саныыр эбит буоллахпытына, энтузиаст дьон баар буоланнар санаабыт уларыйда. Сөптөөх...

Аска бэс сутукатын туһаныы

Агафья Тарасова   Өбүгэлэрбит араас оту, тиит, бэс сутукатын үрүҥ аска эбии буккуйан ас амтанын тупсараллара, иҥэмтэлээҕин билэн тутталлара. Бу үтүө үгэһи, биһиги, аныгы үйэ дьоно аспытыгар эмиэ кыралаан...

Олох уустуктара ситиһиигэ, үтүөҕэ сирдииллэр

Хас биирдии киһи бу орто дойдуга айылҕаттан ханнык эрэ эйгэҕэ талааннаах кэлэр. Ону сөпкө тайанан сайыннаран, саһа сытар дьоҕуру уһугуннарыан наада. Сурунаал бүгүҥҥү ыалдьыта...

Олох – дьол (дьиҥнээх олоххо буолбут түбэлтэ)

Аайа уһуктаат саҥа күнү уруйдуу, алгыы көрсөр. Киһиэхэ күн сырдыга баҕалаах дииллэрин урут улаханнык суолталаабакка истэр эбит буоллаҕына, билигин эттиин-хаанныын, өйдүүн-санаалыын бу өйдөбүл күндүтүн,...